پروتکل FTP چیست؟
پروتکل FTP که مخفف File transfer protocol است به معنی پروتکل انتقال فایل شناخته می شود. در این پروتکل به گروهی از قوانین اشاره می کند که بر نحوه انتقال فایل ها از یک سیستم به سیستم دیگر از طریق اینترنت توسط رایانه ها حاکم است. کسب و کارها از FTP برای ارسال فایل بین رایانه ها استفاده می کنند. در حالی که وبسایت ها از این پروتکل برای آپلود و یا دانلود فایل ها از سرورهای وبسایت خود استفاده می کنند.
FTP با باز کردن دو اتصال کار می کند که کامپیوترها را در تلاش برای برقراری ارتباط با یکدیگر به هم مرتبط می کند. یک اتصال برای دستورات و پاسخ هایی که بین دو کلاینت ارسال می شود تعیین شده است و کانال دیگر انتقال داده ها را انجام می دهد. در طول انتقال FTP، چهار فرمان توسط کامپیوترها، سرورها و یا سرورهای پروکسی که در حال ارتباط هستند استفاده می شود.
هنگام انتقال فایل ها، FTP از سه حالت مختلف استفاده می کند که به بلوک، جریان و فشرده تقسیم بندی می شود. حالت استریم FTP را قادر می سازد تا اطلاعات را در رشته ای از داده ها بدون هیچگونه مرزی بین آن ها مدیریت کند. حالت بلوک داده ها را به بلوک ها جدا می کند. در نوع فشرده سازی نیز FTP از الگوریتمی به نام Lempel-ziv برای فشرده سازی داده ها استفاده می کند.
کاربرد FTP چیست؟
FTP برای انتقال فایلهای حجیم مناسب است. FTP ابزار مفیدی برای انتقال اطلاعات کامپیوتری که روی آن کار میکنید به سروری است که وب سایتی را هاست میکند. مثلا اگر بخواهید وردپرس را روی وب سرور نصب کنید باید از FTP استفاده کنید تا فایلها را روی آن کپی کنید.
FTP برای اشتراک گذاری فایلها هم استفاده میشود. یک نفر فایلی را روی FTP سرور آپلود میکند و لینک آن را با دیگران به اشتراک میگذارد. این مورد بیشتر در سرویسهای ابری Easy to use کاربرد دارد. اما اغلب افراد تمایل دارند فایلهایشان روی Home Server هاست شود و از FTP استفاده کنند تا آن را فعال کنند.
تا وقتی رمزگذاری و اقدامات امنیتی در سطح پروتکل IP انجام نشود، مثلا پیاده سازی پروتکل IPsec، نباید از FTP استفاده کنیم. به خصوص اگر اطلاعات مهم و حساسی را انتقال میدهیم.
انواع پروتکل های FTP
شما می توانید از FTP برای انجام چندین نوع کار استفاده کنید، سه دسته اصلی از FTP ها وجود دارند که می تواند بخش زیادی از فعالیت شما را دربر گیرد.
FTP plain
این نوع از FTP ها به صورت معمولی بوده و بدون هیچ گونه رمزگذاری مورد استفاده قرار می گیرد. به طور پیش فرض از پورت 21 استفاده می کند و اکثر مرورگرهای وب از آن پشتیبانی می کنند.
FTPS
این نوع از پروتکل FTP به صورت FTP Secure یا لایه سوکت های امن که به صورت SSL می باشد، اشاره دارد زیرا این نوع سرور FTP از رمزگذاری SSL استفاده می کند که کمی با FTP معمولی متفاوت است. تفاوت اصلی مربوط به آن از باب امنیتی است. به عبارتی FTPS مربوطه به صورتی بیان می شود که FTP به صورت رمزگذاری شده اختراع شده است.
FTPES
آخرین نوع از پروتکل FTP به صورت FTPES که به معنای صریح می باشد، بیان می شود. این پروتکل از مخفف پروتکل انتقال فایل بر امنیت لایه انتقال صریح است. این نوع FTP مانند FTP معمولی با استفاده از پورت 21 شروع می شود. اما سپس دستورات ویژه آن را به یک انتقال رمزگذاری شده با TLS/SSL ارتقاء می دهند. از آنجایی که با فایروال ها به خوبی کار می کند، برخی ترجیح می دهند از FTPES به FTPS استفاده کنند.
امنیت در FTP
این پروتکل به صورت یک تونل امن برای انتقال اطلاعات تهیه نشده است. شما بدون هیچگونه سدی با این موضوع روبرو می شوید. اگر یک هکر قصد کند که انتقال FTP را رهگیری کند، مجبور نمی باشد که برای مشاهده یا ایجاد تغییرات در داده های قابل استفاده، رمزگذاری را مختل کند. حتی اگر از فضای ذخیره سازی ابری FTP استفاده می کنید، اگر ارائه دهنده سرویس سیستم خود را در معرض خطر قرار دهد، داده ها می توانند رهگیری و مورد سوء استفاده قرار گیرند.
بنابراین می توان بیان نمود که داده هایی که از این طریق انتقال می یابند هدف نسبتاً ضعیفی برای سو استفاده ها خواهد بود. از طریق اسکن پورت ساده، یک هکر می تواند یک انتقال FTP را بررسی کند و سعی کند از آسیب پذیری های آن سو استفاده کند.
یکی از آسیب پذیری های متداول FTP استفاده آن از رمزهای عبور متن شفاف است. که رمزهای عبوری هستند که تحت فرایند رمزگذاری قرار نمی گیرند. اما در پروتکل های امن تری شما با استفاده از یک الگوریتم می توانید برای پنهان کردن رمز عبور واقعی استفاده کنید.
می توان بیان نمود که پروتکل FTP رمزهای عبور را ایمن نمی کند و باعث می شود تا به راحتی مورد حمله هکرها قرار گیرد.
تفاوت بین FTP و SFTP
تفاوت اصلی بین FTP و SFTP در این است که FTP از یک کانال ارتباطی غیر امن برای انتقال فایل استفاده میکند، در حالی که SFTP از یک کانال امن برپایه SSH برای انتقال فایل استفاده میکند. در زیر تفاوتهای دیگر بین FTP و SFTP را بررسی میکنیم:
امنیت
اطلاعات ارسال شده از طریق FTP به صورت متنباز ارسال میشود. در مقابل، SFTP از رمزنگاری امن برای محافظت از اطلاعات استفاده میکند و به وسیله SSH ارتباط امن بین کلاینت و سرور برقرار میکند.
پورت
FTP برای ارتباط از پورت 21 و برای انتقال داده از پورت 20 استفاده میکند. در مقابل، SFTP از پورت 22 استفاده میکند که پورت SSH است.
تناقض با عملکرد فایروال
استفاده از FTP ممکن است به دلیل استفاده از پورتهای غیر استاندارد و اهداف امنیتی باعث بروز مشکلاتی در عملکرد فایروالها و نقاط اتصال شبکه میشود؛ FTP از مولفهها و زیر پروتکلهای مختلف پروتکل TCP/IP برای برقراری ارتباط استفاده میکند، اما SFTP با استفاده از پورت SSH به راحتی در بیشتر محیطهای شبکه قابل استفاده است.
پشتیبانی از عملیات
علاوه بر انتقال فایل، SFTP از دستوراتی دقیقتری برای مدیریت فایلها و دسترسی به سیستم عامل پشتیبانی میکند. این دستورات شامل حذف، تغییر نام، ایجاد دایرکتوری و غیره میشوند. FTP نیز این عملیات را پشتیبانی میکند، اما ممکن است نقصهایی در امنیت و عملکرد داشته باشد.
نیاز به نرمافزار سمت کلاینت
FTP معمولا به صورت پیشفرض در اکثر سیستمهای عامل و ابرمحور پشتیبانی میشود، اما برای استفاده از SFTP نیاز به نرمافزار کلاینت SFTP مانند FileZilla، WinSCP، Cyberduck و غیره دارید.
در کل، استفاده از SFTP نسبت به FTP توصیه میشود زیرا امنیت بالاتری دارد و از رمزنگاری برای حفاظت از اطلاعات استفاده میکند.
تفاوت دو پروتکلFTP و HTTP
با وجود اینکه پروتکل انتقال متن که به HTTP معروف است با FTP شباهتی از بابت عملکرد انتقال فایل بین سیستم ها داشته باشند، اما تفاوت های اساسی بین این دو مشاهده می شود. HTTP قادر است که چندین فصل یا بخش را به صورت همزمان پشتیبانی کند. بنابراین می توان بیان نمود که داده های استفاده شده در یک جلسه را برای استفاده از آن در جلسه بعدی ذخیره نمی کند.
FTP حالتی است که داده های مربوطه را جمع آوری می کند و در درخواست بعدی مشتری از آن استفاده می کند. از آنجایی که FTP این عملکرد را انجام می دهد تعداد جلساتی که می تواند به طور همزمان پشتیبانی کند محدود است. صرف نظر از پهنای باند یک شبکه، HTTP این پتانسیل را دارد که روش بسیار کارآمدتری برای انتقال داده باشد.
شما در زمانی که از FTP استفاده می کنید نیاز است تا قبل از انتقال اطلاعات احراز هویت مشتری انجام دهید. با HTTP، نیازی به احراز هویت مشتری نیست. HTTP از یک پورت معروف و رایج استفاده می کند که کار با فایروال ها را آسان می کند. در برخی موارد، مدیریت FTP برای فایروال دشوارتر است.
بررسی پروتکل های FTP و MFT
انتقال فایل مدیریت شده که به MFT معروف می باشد در مقایسه با FTP دارای تفاوت هایی می باشد. FTP اگرچه در بسیاری از تنظیمات موثر است. اما برای سازگاری با تهدید پیچیده ای که امروزه مردم مجبور به مقابله با آن هستند طراحی نشده است. همانطور که از نام آن پیداست، انتقال فایل مدیریت شده با مدیریت و انطباق و ویژگی های امنیتی مختلف همراه است.
این موارد نه تنها برای ایمن تر کردن انتقال داده ها بلکه برای جلب رضایت مقاماتی که به انتقال امن داده ها نیاز دارند. به ویژه در شرکت هایی که داده های حساسی مانند سوابق پزشکی بیماران را مدیریت می کنند، مهم است.
حتی زمانی که شما ویژگی های امنیتی و مدیریتی مربوط به FTP را به صورت دستی برنامه ریزی کنید باز MFT در زمان و انرژی شما صرفه جویی می کند.
نتیجه گیری
پروتکل FTP برای انتقال فایل ها قابلیت بسیار مناسبی داشته و می تواند جابجایی را به صورت مطلوب صورت دهد. البته پروتکل FTP در حال کناره گیری و باز شدن راه برای دو پروتکل FTPS و SFTP می باشد که دارای ابعاد امنیتی بهتری می باشد. اما با این حال در سطح وب از این پروتکل هنوز استفاده هایی می شود.
این پروتکل برپایه روشی استاندارد سعی می کند تا انتقال فایل ها را در شبکه ای کوچک از کامپیوترها ایجاد انجام دهد. از این پروتکل برای انتقال فایل ها بین حساب های یک یا دو کامپیوتر مختلف در یک شبکه استفاده می شود.
افرادی که در حوزه وب در حال فعالیت می باشند نیاز است تا به صورت دقیق اطلاعات کاملی از این موضوعات داشته باشند. تا بتوانند عملکرد مطلوبی را پیاده سازی نمایند.